Υπάρχουν λύσεις για τον Αμίαντο

  της Νίκης Σαατσάκη

           Πρόεδρο ΜΚΟ 

   "Πολιτιστική Γέφυρα"

   Εδώ και μήνες στον εθνικό δρόμο λίγα μέτρα από το χωριό Γέφυρα με κατεύθυνση  την Έδεσσα βλέπουμε αναρτημένο πανώ και εργαζόμενους της TRASTIC AE να διαμαρτύρονται για το κλείσιμο του εργοστασίου τους.

Έχουν να πληρωθούν μήνες! Συμπαραστεκόμαστε πλήρως στην διαμαρτυρία τους  και κατανοούμε το σημαντικό πρόβλημα που έχει προκύψει σε αυτή την περίοδο κρίσης που διανύει η χώρα μας.

   Τώρα που ο χώρος δεν θα χρησιμοποιείται και πιθανόν θα έχει εγκαταλειφθεί έχουμε κάθε λόγο να ανακινήσουμε ένα σημαντικό θέμα με το οποίο έχουμε ασχοληθεί στο παρελθόν χωρίς δυστυχώς κάποιο αποτέλεσμα.

   Σύμφωνα με την οδηγία 1999/77/EC της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η παραγωγή, η εμπορία και η χρήση όλων των τύπου αμιάντου σταμάτησε οριστικά από την 1-1-2005 στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη, μετά από επιστημονικές έρευνες και κλινικές μελέτες που αποδεικνύουν τον αμίαντο ως επικίνδυνο για την υγεία υλικό.

   Είναι χαρακτηριστικό ότι:

    α) Ο αμίαντος όταν φθαρεί ή διασπαστεί, απελευθερώνει ίνες οι οποίες με την αναπνοή εισέρχονται στις κυψελίδες των πνευμόνων χωρίς να μπορεί ο οργανισμός να τις μεταβολίσει ή να τις αποβάλει. Έτσι οι εισπνεόμενες ίνες αμιάντου μπορούν να προκαλέσουν αμιάντωση (φλεγμονή του πνεύμονα), καρκίνο του πνεύμονα, βρογχικό καρκίνο κλπ.

   β)  Ελάχιστο όριο ασφαλείας έκθεσης στον αμίαντο δεν υπάρχει. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το όριο είναι το μηδέν, δηλαδή η μη χρήση.

   γ)  Όσον αφορά στην επικινδυνότητα, εξαρτάται άμεσα από το βαθμό έκθεσης στο υλικό, τη χρονική διάρκεια και την ποσότητα συγκέντρωσης των εισπνεόμενων ινών.

   δ) Τα συμπτώματα από την έκθεση στον αμίαντο εμφανίζονται συνήθως 15, 20 ακόμη και 40 χρόνια αργότερα.

    Θα μπορούσαμε να παραθέσουμε πολλά ακόμη στοιχεία που λίγο πολύ έχουν γραφεί σε  έγκυρα περιοδικά και αφορούν επιστημονικές μελέτες, είναι όμως πιστεύω ξεκάθαρο σε όλους μας, ύστερα από τόσα χρόνια απαγόρευσης της χρήσης του αμίαντου και της σχετικής ενημέρωσης από τα ΜΜΕ, ότι είναι ένα επικίνδυνο υλικό.

Οι εξαιρετικές αντοχές του στις υψηλές θερμοκρασίες καθώς και οι μεγάλες ποσότητες μεταλλεύματος στην Ελλάδα, έκανε το υλικό αυτό να κυριαρχήσει  στην οικιστική κατασκευή και σε κάθε αντικείμενο που μπορεί να έλθει σε επαφή με φωτιά. Έτσι είχαν παραχθεί μέχρι και στολές για πυροσβέστες, ενισχυμένες με ίνες αμιάντου.

  Το θέμα είναι τεράστιο γιατί υπάρχει μεγάλο κέρδος για την βιομηχανία και πολύ συχνά όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο η υγεία των εργαζομένων μπαίνει σε δεύτερη μοίρα.

  Επισήμως λοιπόν από το 2004 και έπειτα, οι βιομηχανίες που χρησιμοποιούσαν αμίαντο στις κατασκευές τους άλλαξαν παραγωγή χρησιμοποιώντας πιο ακίνδυνα υλικά.

 Το ίδιο έγινε με την εταιρία ΕΛΛΕΝΙΤ της οποίας το εργοστάσιο  βρίσκεται μόλις 100 μέτρα από τα τελευταία σπίτια της Γέφυρας. Αγοράστηκε από την TRASTIC AE και άλλαξε παραγωγική διαδικασία.

• Τι γίνεται όμως με τις τεράστιες ποσότητες επεξεργασμένου αμιάντου που επί πολλά χρόνια βρίσκονται συσσωρευμένες και εκτεθειμένες στο προαύλιο του εργοστασίου; 
• Ποια ήταν η ευθύνη και ποιες οι υποχρεώσεις της TRASTIC AE; 
• Τι γίνεται τώρα που το εργοστάσιο έκλεισε;

   Το 2004 έγινε προσωπική καταγγελία 2 μελών της οργάνωσής μας   σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα στην Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Νομαρχίας. Ένα χρόνο αργότερα (3/4/05) λάβαμε την εξής απάντηση (απόσπασμα της οποίας κοινοποιήσαμε στην εφημερίδα «Λόγος Έντυπος» ( εκδότης  «Πολιτιστική Γέφυρα»):

   Η TRASTIC A.E. έχει προβεί από 1-1-04 σε αλλαγή της παραγωγικής διαδικασίας και δεν θα χρησιμοποιεί πλέον καθόλου αμίαντο για την παραγωγή προϊόντων της. Τα στερεά απόβλητα που έχει αποθηκεύσει στον αύλιο  χώρο της και είναι από την προηγούμενη παραγωγική διαδικασία, εκτιμά ότι ανέρχονται σε 1000 κ.μ.   

θα τα διαχειριστεί άμεσα ως επικίνδυνα υλικά όπως προβλέπεται  από την σχετική νομοθεσία.

   Ο Δήμος Αγίου Αθανασίου και η κοινότητα Γέφυρας καθώς το συγκεκριμένο γήπεδο βρίσκεται στα διοικητικά όρια της περιοχής τους και σύμφωνα με τον Ν.1650/86 άρθρο 12,παρ. 2&5, είναι αρμόδιοι για τον έλεγχο και την αποδοχή η μη την διαχείρισης στερεών αποβλήτων, πέραν των αστικών, αλλά και την ΚΥΑ Η.Π. 50910/2727/2003, άρθρο 10 που ‘απαγορεύει την ανεξέλεγκτη απόρριψη στερεών αποβλήτων εντός η εκτός αστικών περιοχών και σε οποιοδήποτε φυσικό αποδέκτη’, 

οφείλουν να ενεργήσουν άμεσα μέχρι το τέλος του 2005 για την αποκατάσταση του χώρου.

  Το 2005 η οικολογική ομάδα της «Πολιτιστικής Γέφυρας» προχώρησε σε κάποιες ενέργειες ενημέρωσης του κόσμου και πίεσης προς την εταιρία αλλά και την τότε Δημοτική αρχή.

   Έγινε μια ημερίδα (12/6/12) με προσκεκλημένο ομιλητή τον καθηγητή τοξικολογίας ΑΠΘ κ. Κοβάτση και γράφτηκαν άρθρα σε εφημερίδες.

 Επίσης στείλαμε επιστολές στην ίδια την εταιρία και στο συνδικαλιστικό όργανο των εργαζομένων με κοινοποίηση στη τότε Δημοτική και Κοινοτική αρχή.

  Καμία  απάντηση!

  Οι εργαζόμενοι στην επιχείρηση σιώπησαν γιατί φοβήθηκαν μην απολυθούν, η διοίκηση δείχνοντας αλαζονεία αδιαφόρησε. Η τότε τοπική αυτοδιοίκηση για άλλη μια φορά δεν ανέλαβε καμιά ευθύνη.

   Αντίθετα άρχισε ένας πόλεμος ύβρεων με κτυπήματα κάτω από την μέση. Κάποιοι παράγοντες της διαπλοκής μοίραζαν φυλλάδια, με κατηγορίες φτηνές και χωρίς αποδείξεις και επιχειρήματα. Έβαζαν αφίσες  δήθεν δικές μας, που μιλούσαν εναντίων των εργοστασίων, κάνοντας προβοκάτσια.

   Καταλαβαίνουμε απόλυτα την ανάγκη για εργασία, δεν μπορούμε όμως να καταλάβουμε γιατί στην Ελλάδα όλοι αυτοί που έχουν τα κεφάλαια και φτιάχνουν εργοστάσια δεν μπορούν παράλληλα να τηρούν τους νόμους και να σέβονται το περιβάλλον. Δεν μπορούμε να καταλάβουμε επίσης αυτούς που δήθεν ενδιαφέρονται για την δουλειά του συνανθρώπου τους αλλά δεν ενδιαφέρονται ταυτόχρονα για την υγεία του και για ένα  υγιές περιβάλλον στο οποίο πρέπει να ζει και να εργάζεται. Όλους αυτούς της διαπλοκής που παίρνουν μαύρα λεφτά για να βγαίνουν με θράσος να κατηγορούν και να εκβιάζουν , υπερασπίζοντας φυσικά τα συμφέροντα του οποιουδήποτε εργοδότη. Ο οποίος πολύ εύκολα τελικά αφήνει απλήρωτους τους εργάτες του και φεύγει κάνοντας αλλού το εργοστάσιό του.

    Κάποια στιγμή το 2006 επιχειρήθηκε από άτομο με υπεύθυνη θέση και  συνδικαλιστή του εργοστασίου να κάνει ανοιχτή καταγγελία για παράληψη απαραίτητων μέτρων και «πιθανές άλλες παρανομίες» σε μεγάλο συνέδριο της Γ.Σ.Ε  στην Αθήνα. 

Αναγκάστηκε μετά από έντονες πιέσεις να σιωπήσει…

   Πέρασαν από τότε 7 ολόκληρα χρόνια. Το εργοστάσιο έκλεισε και άφησε απλήρωτους τους εργάτες.

Άφησε όμως και τεράστιες ποσότητες αποβλήτων αμίαντου εκτεθειμένες στα στοιχεία της φύσης χωρίς καμία μέριμνα για την υγειονομική ταφή τους. 

• Το υλικό κόστος μπορεί να είναι μεγάλο αλλά πολύ μεγαλύτερο είναι το κόστος της ανθρώπινης ζωής.
• Έχει καταμετρηθεί με πόσες ανθρώπινες ζωές έχει πληρωθεί αυτό το κόστος από την Γέφυρα και την γύρω περιοχή; 
• Ποιος επιτέλους είναι ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ για να λυθεί αυτό το τόσο σοβαρό περιβαλλοντικό ζήτημα;
• Πότε θα τηρηθούν οι νόμοι σε αυτονόητα θέματα; Πότε θα λειτουργήσει αυτό το κράτος;

Λύσεις υπάρχουν πάντα, αρκεί να υπάρχει πολιτική και κοινωνική βούληση.

Νίκη Σαατσάκη