Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση η απάντηση στην κρίση.

    Του Απόστολου Στεργιάδη

 Η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση είναι μια καινοτόμος μορφή ιδιωτικής επιχείρησης που θεσμοθετήθηκε πρόσφατα στην Ελλάδα. Ήδη λειτουργούν αρκετές. Είναι μια μορφή αστικού συνεταιρισμού, όπου 5 ή περισσότεροι άνθρωποι ενώνουν τις δυνάμεις τους για να κάνουν μια κοινά διοικούμενη επιχείρηση. Ο καθένας έχει και μια ψήφο και έτσι ο κάθε συνεταίρος έχει λόγο στη διοίκηση της Κοιν.Σ.Επ. Συνεταίρος σε μια ΚΟΙΝΣΕΠ μπορεί να είναι οποιοσδήποτε: άνεργος, επιχειρηματίας, φοιτητής, συνταξιούχος, εργαζόμενος, δημόσιος υπάλληλος κοκ.

   Η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα, αφού επιτρέπει σε μικρές ομάδες ανθρώπων να φτιάξουν τη δική τους συνεταιριστική εταιρεία, απολαμβάνοντας ειδικό φορολογικό καθεστώς και μεγάλη βοήθεια στη χρηματοδότηση των επενδύσεών της. Μόνο επειδή κάποιος είναι συνεταίρος σε μια τέτοια εταιρεία ΔΕΝ τον επιβαρύνει φορολογικά και ΔΕΝ συνεπάγεται πως πρέπει να γραφτεί στον ΟΑΕΕ. Αν είναι συνταξιούχος, ΔΕΝ χάνει τη σύνταξή του. Αν είναι άνεργος, ΔΕΝ χάνει το δελτίο ή το επίδομα ανεργίας του και όλη την προστασία ή τις ευκαιρίες επιδότησης που πηγάζουν από την ιδιότητα του ανέργου. Αν κάποιος εργάζεται σε Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση και παίρνει ήδη ένα επίδομα πρόνοιας ΔΕΝ το χάνει και συνεχίζει να το λαμβάνει. Όλες οι ΚΟΙΝΣΕΠ υποχρεωτικά μοιράζουν το 35% των κερδών τους στους εργαζόμενούς τους ως πριμ επιπλέον του μισθού τους. Υπάρχουν επίσης πολλά πλεονεκτήματα για όσους ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες!

Τι είναι και πώς ιδρύω μια Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση

Τι είναι η «Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση» (Κοιν.Σ.Επ.);

   Η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Κοιν.Σ.Επ.), είναι ένας νέος φορέας της Κοινωνικής Οικονομίας (Ν.4019/2011). Στην ουσία είναι ένας είναι αστικός συνεταιρισμός κοινωνικού σκοπού με περιορισμένη ευθύνη των μελών του και διαθέτει εκ του νόμου την εμπορική ιδιότητα. Η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση διοικείται ισότιμα από τα μέλη της και η λειτουργία της βασίζεται στην επιδίωξη συλλογικού οφέλους, ενώ το κέρδος της προκύπτει από δράσεις που εξυπηρετούν αποκλειστικά το κοινωνικό συμφέρον.

Κατηγορίες

Ανάλογα με τον ειδικότερο σκοπό που εξυπηρετούν  οι Κοιν.Σ.Επ. διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες :

1.Ένταξης

Στόχος τους η ένταξη στην οικονομική και κοινωνική ζωή των ατόμων που ανήκουν στις Ευάλωτες Ομάδες Πληθυσμού, δηλαδή:

Άτομα με αναπηρίες

Εξαρτημένα ή απεξαρτημένα από ουσίες άτομα

Οροθετικοί

Φυλακισμένοι/αποφυλακισμένοι

Σε μια Κοιν.Σ.Επ Ένταξης 40% κατ’ ελάχιστο των εργαζομένων θα πρέπει να ανήκει υποχρεωτικά στις Ευάλωτες Ομάδες Πληθυσμού. Για τη σύσταση απαιτούνται τουλάχιστον 7 άτομα.

2.Κοινωνικής Φροντίδας.

Αποσκοπούν στην παραγωγή και παροχή προϊόντων και υπηρεσιών κοινωνικού – προνοιακού χαρακτήρα που απευθύνονται σε ομάδες πληθυσμού όπως:

Ηλικιωμένοι

Βρέφη

Παιδιά

Άτομα με αναπηρία

Άτομα με χρόνιες παθήσεις

Για τη σύσταση απαιτούνται τουλάχιστον 5 άτομα.

3. Συλλογικού και παραγωγικού σκοπού.

Αποσκοπούν  στην προαγωγή του τοπικού και συλλογικού συμφέροντος, στην προώθηση της απασχόλησης, στην ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και της τοπικής ή περιφερειακής ανάπτυξης. Αφορούν στην παραγωγή προϊόντων και παροχή υπηρεσιών σε τομείς όπως:

• Ο πολιτισμός

• Το περιβάλλον

• Η οικολογία

• Η εκπαίδευση

• Οι παροχές κοινής ωφέλειας

• Η αξιοποίηση τοπικών προϊόντων

• Η διατήρηση παραδοσιακών δραστηριοτήτων και επαγγελμάτων κ.α.

Για τη σύσταση απαιτούνται τουλάχιστον 5 άτομα. 

Τα χαρακτηριστικά τους.

·         Τα μέλη της Κοιν.Σ.Επ μπορεί να είναι είτε φυσικά πρόσωπα, είτε φυσικά και νομικά πρόσωπα. Η συμμετοχή των νομικών προσώπων στην Κοιν. Σ.Επ δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσοστό του 1/3 των μελών της.

• Δεν μπορούν να συμμετέχουν ως μέλη Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
• Δεν μπορούν να συμμετέχουν ως μέλη ΝΠΔΔ που υπάγονται σε ΟΤΑ με εξαίρεση τις Κοιν.Σ.Επ. Ένταξης και υπό την προϋπόθεση ύπαρξης προηγούμενης έγκρισης από το φορέα που εποπτεύει το ΝΠΔΔ.
• Κάθε μέλος πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον μία υποχρεωτική συνεταιριστική μερίδα και έως πέντε προαιρετικές συνεταιριστικές μερίδες.
• Όλα τα μέλη έχουν δικαίωμα μιας ψήφου ανεξάρτητα από τον αριθμό των συνεταιριστικών μερίδων που διαθέτουν. 
• Κάθε μέλος της Διοικούσας Επιτροπής να είναι υποχρεωτικά και μέλος της επιχείρησης. 
• Μόνη η συμμετοχή ενός φυσικού προσώπου με την ιδιότητα μέλους – εταίρου, σε Κοιν.Σ.Επ., δεν του προσδίδει εμπορική ιδιότητα και δεν δημιουργεί ασφαλιστικές ή φορολογικές υποχρεώσεις. 
• Μέλος μίας Κοιν.Σ.Επ δεν μπορεί να μετέχει σε άλλη Κοιν.Σ.Επ που έχει έδρα στην ίδια Περιφερειακή ενότητα και τον ίδιο καταστατικό σκοπό. 
• Τα κέρδη της Κοιν.Σ.Επ. δεν διανέμονται στα μέλη της, εκτός αν τα μέλη αυτά είναι και είναι εργαζόμενοι σε αυτή. 
• Η διανομή των κερδών διατίθεται ποσοστιαία, ετησίως, ως ακολούθως : 

- 5% για το σχηματισμό αποθεματικού

- έως 35% διανέμεται στους εργαζομένους ως κίνητρο παραγωγικότητας

- το υπόλοιπο (τουλάχιστον 60%) διατίθεται για τις δραστηριότητες της επιχείρησης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

• Πέραν του ποσού που καταβάλλει για απόκτηση της συνεταιριστικής μερίδας, το μέλος δεν έχει καμία άλλη ευθύνη έναντι των δανειστών της Κοιν.Σ.Επ. 
• Οι εργαζόμενοι στις Κοιν.Σ.Επ., οι οποίοι ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού και λαμβάνουν επίδομα πρόνοιας ή οποιαδήποτε άλλη παροχή, συνεχίζουν να εισπράττουν τις παροχές αυτές ταυτόχρονα με την αμοιβή τους από την Κοιν.Σ.Επ.

Χρηματοδότηση.

   Με την εγγραφή τους οι Κοιν.Σ.Επ. και οι Κοι.Σ.Π.Ε του άρθρου 12 του Ν. 2716/1999 αποκτούν πρόσβαση στα χρηματοδοτικά εργαλεία του άρθρου 9 του Ν.4019/11, δηλαδή:

α) δύνανται να έχουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση από το Ταμείο Κοινωνικής Οικονομίας

β) δύνανται να έχουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση από το Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης

γ) δύνανται  να εντάσσονται στο Ν. 3908/2011, για την «Ενίσχυση των Ιδιωτικών Επενδύσεων για την Οικονομική Ανάπτυξη, την Επιχειρηματικότητα και την Περιφερειακή Συνοχή».

δ) Έχουν την δυνατότητα να εντάσσονται σε προγράμματα στήριξης της επιχειρηματικότητας, σε προγράμματα του Ο.Α.Ε.Δ. για τη στήριξη της εργασίας.

ε) Μπορούν να συνάπτουν προγραμματικές συμβάσεις με το Δημόσιο, τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και τους ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού.

Θέλετε να ιδρύσετε μία Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση;

·         Η δημιουργία μιας Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης απαιτεί ουσιαστικές ενέργειες σχεδιασμού έναρξης και ανάπτυξης των δραστηριοτήτων της, καθώς και τυπικές  διαδικασίες ίδρυσης.

·         Οι τυπικές - υποχρεωτικές διαδικασίες ίδρυσης περιλαμβάνουν εκείνα τα βήματα που προβλέπονται για  την ίδρυση ενός αστικού συνεταιρισμού, ενώ επιπλέον απαιτείται και η εγγραφή στο Γενικό Μητρώο Κοινωνικής Οικονομίας. Το Τμήμα Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας της Διεύθυνσης Κοινωνικής Προστασίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, είναι αρμόδιο για την τήρηση και λειτουργία του Γενικού Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας. Το Γενικό Μητρώο Κοινωνικής Οικονομίας, είναι Δημόσιο Βιβλίο, που τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή και στο οποίο η πρόσβαση γίνεται ατελώς από οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο. Με την εγγραφή τους στα επιμέρους Μητρώα, οι ενδιαφερόμενοι φορείς έχουν δυνατότητα πρόσβασης στα χρηματοδοτικά εργαλεία του άρθρου 9 του ν.4019/2011.

1.   Πού απευθύνομαι για τη σύσταση της Κοιν.Σ.Επ.;

Στο Τμήμα Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας της Διεύθυνσης Κοινωνικής Προστασίας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, από όπου θα προμηθευτώ τα έντυπα που χρειάζεται να συμπληρωθούν για την εγγραφή στο Μητρώο.

2. Πότε αποκτά νομική μορφή η Κοιν.Σ.Επ.;

Με την εγγραφή στο Γενικό Μητρώο Κοινωνικής Οικονομίας, η Κοιν.Σ.Επ. αποκτά νομική μορφή και εμπορική ιδιότητα.

3. Τι πρέπει να κάνω πριν πάω στο Τμήμα Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας;

Να συντάξω το καταστατικό της Κοιν.Σ.Επ. Υπάρχει η δυνατότητα χρησιμοποίησης πρότυπου καταστατικού, το οποίο περιλαμβάνεται ως παράρτημα στην Υπουργική Απόφαση Αριθμ. 2.9621/οικ.4.1200 (ΦΕΚ Β΄/1360/25-04-2012).

4. Ποια είναι τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσω για την εγγραφή της Κοιν.Σ.Επ. στο Γενικό Μητρώο Κοινωνικής Οικονομίας;

•        Στάδιο 1ο: Υποβολή αιτήματος εγγραφής

Η υποψήφια Κοιν.Σ.Επ. υποβάλλει στο Τμήμα Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας:

• Το καταστατικό της Κοιν.Σ.Επ. υπογεγραμμένο από τα ιδρυτικά μέλη,
• Αίτηση εγγραφής συμπληρωμένη,
• Υπεύθυνη δήλωση, υπογεγραμμένη ξεχωριστά από κάθε ιδρυτικό μέλος, περί συμμετοχής ή μη σε άλλη Κοιν.Σ.Επ., (Μόνο οι Κοιν.Σ.Επ. Ένταξης)
• Υπεύθυνη δήλωση περί τήρησης του κριτηρίου απασχόλησης ατόμων από ευάλωτες ομάδες πληθυσμού σε ποσοστό τουλάχιστον 40%.

·         Άλλα σχετικά δικαιολογητικά (όπου απαιτείται). 

• Το Τμήμα Μητρώου ελέγχει τα υποβληθέντα στοιχεία και προβαίνει σε:

·                 εγγραφή της Κοιν.Σ.Επ. στο Μητρώο,

·         έκδοση Βεβαίωσης Εγγραφής η οποία ισχύει μόνο για έναρξη δραστηριότητας στο Δ.Ο.Υ

·                 σήμανση του καταστατικού και αποστολή του στην Κοιν.Σ.Επ.

Στάδιο 2ο: Υποβολή πρόσθετων στοιχείων

Η Κοιν.Σ.Επ. υποβάλλει στο Τμήμα Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας: 

• Αίτηση καταχώρισης πρόσθετων στοιχείων (ακριβή διεύθυνση της έδρας της, τη Δ.Ο.Υ στην οποία υπάγεται, Α.Φ.Μ. και Κ.Α.Δ., το ετήσιο πρόγραμμα δραστηριοτήτων και τη σύνθεση της Διοικούσας Επιτροπής) 
• Βεβαίωση Έναρξης Δραστηριότητας στη Δ.Ο.Υ. 
• Πρακτικό συγκρότησης σε σώμα της Διοικούσας Επιτροπής.

Το Τμήμα Μητρώου ελέγχει τα υποβληθέντα στοιχεία και προβαίνει σε:

• Έγκριση του αιτήματος καταχώρισης πρόσθετων στοιχείων. 
• Έκδοση Βεβαίωσης Εγγραφής (ισχύει έως την υποβολή του πρώτου Ετήσιου Προγράμματος Δραστηριοτήτων και Απολογισμού, οπότε αντικαθίσταται από το Πιστοποιητικό Μέλους του Μητρώου).

Πότε ολοκληρώνεται η σύσταση της Κοιν.Σ.Επ.;

   Με την ολοκλήρωση του δεύτερου σταδίου στη διαδικασία εγγραφής της Κοιν.Σ.Επ. στο Γενικό Μητρώο Κοινωνικής Οικονομίας (έγκριση του αιτήματος καταχώρισης πρόσθετων στοιχείων και έκδοση βεβαίωσης Εγγραφής), ολοκληρώνεται η σύσταση της επιχείρησης.

5. Τι συμβαίνει αν τα δικαιολογητικά είναι ελλιπή ή λανθασμένα;

   Το Τμήμα Μητρώου ζητά συμπληρωματικά στοιχεία ή διορθώσεις τα οποία θα πρέπει να προσκομίσει η Κοιν.Σ.Επ. εντός συγκεκριμένης προθεσμίας.

6. Τι θα συμβεί αν δεν συμπληρώσω ή διορθώσω τα στοιχεία που μου ζητά το Τμήμα Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας στην προθεσμία που μου έχει θέσει;

   Προβλέπεται η απόρριψη του αιτήματος εγγραφής ή, σε μεταγενέστερο στάδιο, ακόμη και η διαγραφή της Κοιν.Σ.Επ. από το Μητρώο.

7. Είναι δεσμευτικές οι προθεσμίες που μου θέτει το Τμήμα Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας;

   Οι προθεσμίες είναι δεσμευτικές.

8. Χρειάζεται να γραφτώ στον Οργανισμό Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ);

   Όχι. Μόνη η συμμετοχή ενός φυσικού προσώπου με την ιδιότητα του μέλους - εταίρου σε Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση δεν του προσδίδει εμπορική ιδιότητα και δε δημιουργεί ασφαλιστικές ή φορολογικές υποχρεώσεις.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ: Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός δημιουργίας Κοιν.Σ.Επ. βρίσκεται ΕΔΩ

Πηγή:

http://www.enallaktikos.gr/kg15el_koinwnikes-synetairistikes-epixeiriseis_t162.html

http://www.e-forologia.gr/cms/viewContents.aspx?id=133191

http://www.epidotisimag.gr/2012/10/osa-prepei-nagnorizete-koinonikes-synetairistikes-epixeiriseis/

http://koinsep.gr/

http://www.social-economy.com/